Antalyalılar Çok Sever: Tahin!

Diyetisyen Türkan Damla Ataç Öztürk’ün kaleminden…

Antalya dışında başka yerde yenilemeyecek (yenilse de aynı lezzete erişilemeyecek) ve coğrafi işaret almış Antalya Usulü Piyaz ve Antalya Usulü Kabak Tatlısında tahin başrol oynar.  Hem lezzet öğelerini geliştirmesi hem de sağlık üzerine olumlu etkilerinden dolayı tahini kahvaltılarımızda, yemeklerimizde ve tatlılarımızda sıklıkla kullanıyoruz.

Sağlığa nasıl bir etkisi var?

Öncelikle tahin, ısıtılmış susam tohumlarının öğütülmesiyle elde edilen bir susam ezmesidir. İçinde farklı yağ asitleri, mineraller ve sağlık için önemli bileşenler olan sesamin ve sesamolin gibi bir çeşit fitokimyasal olan lignanlar bulunur. Tahin bileşeninin büyük bir kısmını yağ oluştururken, içinde protein ve düşük miktarda karbonhidrat da bulunur. Aynı zamanda B3 ve B1 vitaminleri, kalsiyum, fosfor, potasyum ve demir mineralleri açısından da oldukça zengindir.

Tahin ile yapılan bazı çalışmalar diyabet hastalığında tokluk kan şekerini düşürücü etki yapabileceğini, serum LDL seviyelerini düşürürken, HDL seviyelerini artırabileceğini göstermektedir. Aynı zamanda tokluk döneminde kan antioksidan seviyelerinde artış da gözlemlenmiştir. Sesaminin kan basıncı, kalp ve damar hastalıkları üzerine olumlu etkileri ve antioksidan olduğu yönünde çalışmalar da mevcuttur.

Tahini tükettiğimiz zamanlar düşünüldüğünde, aslında fark etmeden kan şekerimiz üzerine bazı etkiler yapıyoruz. Özellikle kahvaltılarda sıklıkla tükettiğimiz tahin-pekmez ikilisi, tek başına pekmez tüketildiğinde yüksek glisemik indeksli (kan şekerini hızlı yükselten) bir etkiye sahipken, tahin ile tüketildiğinde glisemik indeksi düşüyor ve kan şekerini hızlı yükseltici etkisi azaltılmış oluyor. Tahin-pekmez ikilisini hazırlarken tahin oranını daha yüksek tuttuğumuzda daha sağlıklı bir lezzet elde etmiş oluyoruz.

Aynı durum kabak tatlısı için de geçerli. Oldukça şekerli bir tatlı olduğu için kan şekerini yükseltici etkilere sahip ancak tahin ile tüketildiğinde bu etkilerin düştüğünü söylemek mümkün oluyor.

Ne kadar tüketilmeli?

Tahin ne kadar vitamin, mineral ve posadan zengin bir besin de olsa, %48-50 civarında yağ içermekte. Bu nedenle dikkatli tüketmekte fayda var. Tahinin 100 gramında 582 kalori ve 48 gram yağ bulunuyor. Günlük enerji alımını artırmamak ama tahinin kıymetli içeriğinden faydalanmaktan da geri kalmamak adına, günde 1-2 tatlı kaşığı tüketim yeterli gibi duruyor.

Hafif ve besleyici bir yaz tarifi:

 

Tahin Soslu Karabuğdaylı Tavuk Salata

150 gram tavuk göğüs

3-4 yaprak marul/göbek marul

3-4 adet çeri domates

4 yemek kaşığı haşlanmış karabuğday (4 yemek kaşığı pişmiş veya 2 yemek kaşığı çiğ alınabilir) (karabuğday yerine aynı oranda şehriye ve bulgur da kullanılabilir)

Sosu için:

1 tatlı kaşığı tahin

Yarım limon suyu

Enerji: 390 kkal

Karbonhidrat: 23 gram

Protein: 36 gram

Yağ: 17 gram

Lif: 2,7 gram

Yapılışı:

Tavuk göğüs az yağda ızgara yapılır ve jülyen şekilde doğranır.

Karabuğday (veya şehriye/bulgur) yumuşayana kadar haşlanır.

Temizlenmiş marul ve domates doğranır.

Hepsi tamamlandıktan sonra 1 tatlı kaşığı tahin ve yarım limon suyu birleştirilir. Koyu kıvam olursa açılacak kadar soğuk su ilave edilir.

Salatanın üzerine eklenir. Afiyet olsun.

 

 Diyetisyen Türkan Damla Ataç Öztürk kimdir?

Kalbiyle Antalyalı, klinik beslenme ve gıda güvenliği alanlarının yanında klasik pilates ile de ilgilenen diyetisyen. Mülkiyeli.

 

 

 

 

 

 

Kaynakça:

• Akbulut M. Comparative studies of mineral contents of hulled sesame paste (tahin) Unhulled Sesame Paste (Bozkir Tahin) And Their Blend. Asian Journal Of Chemistry, 2008. 16:1, 55-61.
• Baxevanis G. Tahini Consumption İmproves Metabolic And Antioxidant Status Biomarkers İn The Postprandial State İn Healthy Male, European Food Research And Technology, 2021. 247:2721-2728.
• Morsy M. Ve Ark. Phytochemical Profile And Antioxidant Activity Of Sesame Seed (Sesamum İndicum) By-Products For Stability And Shelf Life Improvement Of Refined Olive Oil, 2022. 11,338.
• Dalibalta S. Health Benefits Of Sesamin On Cardiovascular Disease And İts Associated Risk Factors. 2020. Saudi Pharmaceutical Journal 2020. 28:1276-1289.
• Beslenme Bilgi Sistemi- Bebis 9.