Antalya’nın Beşi Bir Yerdesi

FullAntalya | 02 Haziran 2012 | Şehir Günlüğü | Yorum yapılmamış

Geçtiğimiz Şubat ayında Yusuf Yavuz tarafından yazılan “Antalya’nın Doğa Hazinesi Koruma Altına Alınıyor” başlıklı yazıda Antalya Orkidesi ve ANTOK (Antalya Orkidelerini ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Derneği) hakkında ilginç bilgilere sahip olduk;

Antalya, bitki biyoçeşitliliği açısından Türkiye’nin en zengin ili olarak biliniyor.

Ülke genelinde bugüne kadar tespit edilen yaklaşık 12 bin bitki taksonundan dörtte birinin Antalya sınırlarında yayılış gösterdiği belirtiliyor.

Bu zengin çeşitliliğin yaklaşık 600 türünün endemik olması bölgeyi daha da önemli hale getirirken, Antalya’nın bu alanda bir çok Avrupa ülkesinden daha zengin olduğu biliniyor.

Yaklaşık 250 türün sadece Antalya’ya özgü olması dikkatleri bu bölgeye çeviriyor. Ancak Antalya’nın bu muhteşem zenginliği giderek yokolma tehdidiyle karşı karşıya. Yapılan çalışmalara göre Antalya çevresindeki 44 endemik tür kritik yokolma tehdidiyle karşı karşıya.

Bu gerçeklerden hareketle Antalya Orkidelerini ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Derneği (ANTOK) Antalya’nın Beşi Bir Yerde projesini geliştirmiş. Aamaç biyolojik zenginliğin korunarak geleceğe aktarılması.

“Antalya’nın Beşi Bir Yerde” olarak adlandırılan proje, Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF Türkiye) Türkiye’nin Canı Hibe Programı tarafından desteklenmesi kararlaştırılan altı projeden biri oldu.

Derneğin ilk projesi olan “Antalya’nın Beşi Bir Yerde” ile Proje kapsamındaki beş bitki türünü sırasıyla; Ophrys climacis (Kemer Orkidesi), Crocus wattiorum (Olimpos Safranı), Orobanche sideana (Side Canavar Otu), Inula sechmenii (Kaputaş Andızotu) ve Rhaponticoides hierroi (Kangay), bu türlerden Kemer Orkidesi ve Olimpos Safranının Kemer ilçesinde, Kaputaş Andızotunun Kaş Kaputaş Mağarası ve çevresinde, Kangay’ın Antalya Doyran’daki Sinan Değirmeni ve yakın çevresinde, Side Canavarotunun ise Side sahil şeridi ile ormanlık alanlarında yayılış gösterdiği ve bu türlerin dünyada yalnızca adı geçen bölgelerde yaşamaktadırlar.

Proje kapsamında türlerin yayılış alanlarının arazi çalışmalarıyla netleştirilmesi ve yayılış bilgilerinin güncellenmesi gibi çalışmalar yer alıyor. Proje kapsamında elde edilecek bu verilerin Antalya Orman Bölge Müdürlüğü ile paylaşılarak türlerin yayılış bölgelerinin koruma statüsü kazanacağını ya da mevcut statülerinin yükseltilmesinin sağlanacağı, Ex-situ koruma için uygun sayıda birey Akdeniz Üniversitesi Botanik Bahçesi’ne, uygun miktarda tohum ise Türkiye Tohum Gen Bankası’na aktarılacağı dernek yetkililerince açıklandı.

ANTALYA’NIN BEŞİ BİR YERDE’Sİ

Olimpos safranı (Crocus wattiorum); Antalya İli’nin nadir güzelliklerindendir. Günümüze kadar bilinen tek yayılış bölgesi Olimpos Beydağları Milli Parkı’dır. Son dönemde yaşanan turizm ve yapılaşma baskısı türün nesli üzerindeki en ciddi engeldir.

Kaputaş Andızotu (Inula sechmenii); Zengin biyolojik çeşitliliğimizin göstergelerinden biri de Kaputaş Mağarası ve yakın çevresinde bulunan Kaputaş Andızotu’dur. Bu tür, dünya üzerinde sadece bu bölgede yayılış gösterir.

Kangay (Rhaponticoides hierroi); Antalya’daki 44 kritik olarak tehlike altındaki bitki türüden biri de Kangay’dır. Yeni tarım alanlarının bilinçsiz açılması türün yakın gelecekte neslini tüketecek.

Side Canavar Otu (Orobanche sideana); Side Canavar Otu ülkemizde sadece Side (Manavgat) deniz kumullarında yayılış gösterir. Plaj bölgesindeki bilinçsiz genişleme bu türün gelecek nesilleri üzerindeki en önemli engeldir.

Kemer Orkidesi (Ophrys climacis); Kemer orkidesi Dünya’da sadece Antalya İlimizin Kemer İlçesi’nde yayılış gösteren bir bir türdür. Salep elde etmek amacıyla bilinçsiz yumru sökümü ve doğal alanlarının tahrip edilmesi nedeniyle yakın gelecekte doğadan tamamen silineceği, neslinin yok olacağı tahmin ediliyor.

Bitki türlerine ait fotoğraflar: İsmail Gökhan Deniz (Kemer orkidesi, Kangay), Candan Aykurt (Side canavarotu, Kaputaş andızotu), Yasemin Konuralp (Olimpos safranı)