Antalya’nın Gazozları ve Avam Kahvesi

İstanbul Beyoğlu’nun ara sokaklarında küçük bir kafe var. Avam Kahvesi. Özelliği Türkiye’nin bir çok kentinden gelen gazozları müşterileri ile buluşturması.

Avam Kahvesinin  konsepti gazoz. Muhtemelen çoğunu duymadığınız Türkiyede üretilen bazı gazoz markalarını müşterileri ile buluşturuyor. Türkiyede 100′e yakın yerel gazoz markası var şu anda. 1960′larda 1000 civarındaymış diyor Avam Kahvesi’nin sahibi ve kurucusu Barış Aydın. Şöyle devam ediyor;

“60 çeşit gazoz var. Biz 15 çeşidini getirebiliyoruz. Hepsini getiremedik. Ankara, Sakarya, Ordu, Malatya, Safranbolu, Denizli gibi 15 farklı ilden topluyoruz gazozları. Kargoyla gelemeyeceği için otogara gidip alıyorum. Meşakkatli ama değiyor. Daha çok getirmek isterim ama şişe iade meselesinden getiremiyoruz. Bazı işletmeciler uğraşmak istemedi. Kahve, çay bahçesi gibi küçük işletmelere gazoz vermek istiyorlar sadece. Bazıları ise gazozları İstanbul’da satılacak diye para bile almadılar. Markaları İstanbul’da tanınacak diye çok sevindiler. Haberi okuyanlar belki gazozlarını İstanbul’a yollamayı kabul ederler.”

Avam Kahvesi listelerinde gözlerimiz Antalya’yı aradı ama ne yazık ki Antalya’nın gazozlarını bulamadık. Antalyalı yada çocukluğu Antalya’da geçmiş her çocuk için gazozun yeri ayrıdır. Çocukluğundan akılda kalan markalar ne? diye sorulsa ilk gazoz markaları aklımıza gelir. Bir Cansu gazozu için Ağustos sıcağında top peşinde döktüğümüz terin sıcaklığı hala sırtımızdadır. Ama Avam Kahvesi’ne gidince  Anadolu’nun gazozları mönüsünde ne yazık ki bizimkiler yok.

Halbuki Türkiye’nin en eski gazoz markalarından biri de Antalya markası olan “Ankara Gazozu”dur. (Bugün Avam Kahvesi’nde satılan “Ankara Gazozu” Mersin menşeilidir.) 1928 yılında Hüseyin Çimrin’in babası rahmetli İbrahim Sami Antalya’daki ilk gazoz fabrikasını kurmuştur. Marka’nın ismi “Ankara Gazozu” olmasına rağmen yıllarca satıcılar “Meşhur İbrahim Sami Gazozları” diye sattıkları için Ankara Gazozu ismi yerini İbrahim Sami Gazozu’na bırakmış. İbrahim Sami Çimrin 1954 yılında fabrikasını Kalfası Ahmet Sav’a devredince, İbrahim Sami Gazozları, “Cansu Gazozları” olarak yıllarca imal edilmeye devam etti. Antalya’da ikinci gazoz fabrikasını da Muhammet Çamlılar kurmuş. 1941 yılında çıkarılan bir yasa ile alkollü içeceklerin imalat yetkisi TEKEL’e devredilince o zamana  kadar rakı üreten Çamlılar, Üçkapılar’da “Sefa Gazozları”nı üretmiş. 1950’lilerin başında “Şen Gazozları”, 1953 yılında “Pembegül Gazozları”; 1957 yılında “Dört Mevsim Gazozları” ve 1970’li yıllarda “Beydağları Gazozları” Antalya’nın efsane gazoz markalarıymış. (Bugün Avam Kahvesi’nde satılan Dört Mevsim Gazozları’da Manisa-Akhisar markasıdır.)

Türkiye’nin Gazoz Müzesi olma yolunda ilerleyen Avam Kahvesi’nde umarız yakında müdavimleri Antalya Gazozları’nı da tatma imkanına sahip olurlar.